Temel Arıcılık
Aletleri
MASKE
Arı sokmasına karşı koruyan en
önemli araçlardan birisidir. Özellikle yüzü, boynu ve başı korur. Arıcının
hareketlerini kısıtlayarak rahat iş yapmasını engeller fakat bir tehlike anında
hayat kurtarıcıdır. Sahip olunan arı cinsi ne kadar sakin huylu olursa olsun,
her zaman sinirlenip sokma ihtimali vardır. Düz açık renkli, sıkı dokunmuş
pamuklu ya da keten kumaştan yapılır.
Çok değişik tipleri vardır. Yalnızca yüze takılan maske gibi modelleri olduğu
gibi, gömlek gibi giyilen modelleri de vardır. Çalışırken terleyip bunalmamak
için için maskeler hava alacak şekilde bol yapılmalıdır. Ayrıca vücuda oturan
maske arı tarafından sokulma riskini artırır. Yüz kısmına gerilen ince gözenekli
tel, gözü yormaması için muhakkak siyah renkli olmalıdır.
ARICI ELDİVENİ
Maskeden sonra arıcıyı özellikle
ellerinden sokmayı önleyen ikinci araç eldivendir. Çok çeşitli modelleri vardır.
Deriden, kauçuktan, plastikten ya da kalın bez ve benzeri maddelerden yapılır.
Genelde
parmak ve el kısımları plastikten, bilekten dirseğe kadar olan kısmı ise
bezden imal edilir. Dirsek kısmı arıların girmesini engellemek için
lastiklidir. Eldiven ne kadar iyi olursa olsun arıcının çalışma
konforunu azaltır. İstenilen hareketler rahatça yapılamaz. O yüzden çok
ihtiyaç duymadıkça eldiven kullanmamaya çalışmalıdır.
KÖRÜK
Arıcılığın olmazsa olmaz temel
araçlarından birisidir. Yanan körükten arılara bir süre duman verilerek
sakinleşmeleri sağlanır. Dumana maruz kalan arılar hemen bal yemeye başlarlar.
Kursakları balla dolan arılar sakindir ve kolay kolay sokmazlar.
Körük
silindir şeklinde galvaniz ya da paslanmaz çelikten yapılır. İyi bir
körük ağzından alev çıkarmayan, uzun süre sönmeden duman veren bir
yapılışta olmalıdır. Körükte çok duman veren pamuklu bez parçaları,
mayıs tezeği, ağaç parçaları, kuru mısır koçanı gibi maddeler
kullanılır. Koli ambalajlarında kullanılan delikli mukavva uygun ebatta
kesilip, rulo haline getirilerek körüğe konur ve alttan yakılır. Ayrıca
en ideal yakıtlardan birisi de büyük hayvanların tezeğidir, uzun süre
yanar ve bol duman verir.
ARICI ELDEMİRİ
20-25 santim uzunluğunda bir tarafı
kıvrık, diğer tarafı keskin yassı bir demir parçasıdır. Arıcı manivelası olarak
da tabir edilir. Kovanı muayene eden arıcının elinde muhakkak bulunmalıdır.
Eldemiri kovan üzerine konulmuş ballığı gövdeden ayırmaya, çerçevelerin
kanırtılıp oynatılarak yerinden çıkarılmasına, balmumu, propolis ve
diğer kazıntıların çerçevelerden veya kovan alt tablasından kazınmasına
yarar.
ARICI FIRÇASI
Arıcı fırçası petek üzerindeki
arıları zarar vermeden uzaklaştırmaya yarar. Yumuşak uzunca, bol tüylü ve sağlam
olanları tercih edilmelidir.
Tavuk, kaz, hindi teleği ya da
benzeri görevi yapacak yumuşak bitki dalları da aynı işe yarar.
HAZIR PETEK
Modern arıcılığı geleneksel
arıcılıktan ayıran en önemli araçtır. Hazır petek eritilmiş saf balmumunun özel
makinelenden geçirilerek, petek gözlerinin başlangıç yerleri belli olacak
şekilde ince plakalar haline getirilmiş şeklidir.
Hazır
petek ihtiyaca göre çeşitli kalınlıklarda imal edilir. Genelde
kuluçkalıklarda kalın, ballıklarda ince olanları tercih edilir.
Peteklerin ebatları kovanların ölçüsüne göre değişir.42x14, 42x26, 42x20
ve 42x22 gibi standart ölçüleri vardır. 1 kilo temel peteğe, 14lük ölçü
de; 24 tabaka, 20 cmliklere; 18 tabaka, 22 cmliklere; 16 tabaka,
26cmliklere; 14 tabaka girmektedir.
Yardımcı Arıcılık
Aletleri
MAHMUZ
Çerçevelere gerilen teli hazır
peteğe gömmek için kullanılır. Ucunda sapı olan bir dişli tekerlek şeklindedir.
Pirinçten imal edilir.
ÇERÇEVE TELİ
Özellikle bal süzme makinesinden
geçirilen peteklerin parçalanmaması için, çerçevenin arasına tel germek gerekir.
Ayrıca bu tel çok sıcak havalarda hazır petek yumuşadığı zaman sarkıp yerinden
düşmemesine de yardımcı olur.
Arıcılıkta kullanılan tellerin muhakkak paslanmaz ve galvanizli olması
gerekir. Bu teller kilo ile ya da çeşitli büyüklüklerde makara ile
satılırlar.
ÇERÇEVE DELECEĞİ
Tel germek için çerçeve çıtalarını
delmekte kullanılan aletlerdir. Çıtayı delmek için biz ya da matkap
kullanılabilir.
Çok sayıda çerçeve çıtasını delmek
için ise bu işe özgü çok değişik makineler yapılmıştır.
YEMLİK
Yemlik arılara yazın su, ilkbahar
ve sonbaharda ise şerbet vermek için kullanılır. Çok çeşitli tipleri vardır.
Plastikten, camdan ya da galvanizli saçtan imal edilirler. Genellikle üç tip
yemlik bulunur.
Birincisi seyyar yemliklerdir.
Özellikle su vermek için arılığın herhangi bir yerine konur. Şerbet vermek için
ise kovan üst tahtasındaki yemleme deliğinin üzerine konur.
İkinci
tip yemlikler kovan üst tahtasına sabitlenmiş yemliklerdir. Genellikle
tahtadan imal edilirler.
Üçüncü tip yemlikler ise
çerçeve şeklindedir. İçine şerbet doldurularak çerçeve gibi kovanın
içine konulur. Arıları rahatsız etmeden kolayca şerbet verebileceğimiz
yemlikleri herzaman tercih etmek gerekir.
ANA IZGARASI
Ana arıyı bulunduğu yerde
hapsederek diğer bölümlere gitmesini önlemek için kullanılır. Ana ızgarası 4,2
mm aralıkla dizilmiş tellerden ya da aynı ölçüde üzerine delikler açılmış saçtan
yapılır. Bu aralıktan işçi arılar rahatlıkla geçer, ama erkek arılarla ana arı
geçemez.
Genellikle ballıklara ana arının
yumurtlamasını engelleyerek peteklerin kararmasını önlemek amacıyla kullanılır.
Ya da çok hızlı artan kovan nüfusunu frenleyip arıları bala çalıştırmak için
kullanılır.
SIR BIÇAĞI
Bal süzme makinelerinde süzülecek
olan peteklerin sırlanmış gözlerini açmak için kullanılır. Bıçak şeklinde, ya da
tarak şeklinde olanları vardır. Bıçak şeklinde olanı sıcak su içinde ısıtılarak
kullanılır.
Tarak şeklinde olanı ise kullanmak
daha zordur ve ustalık ister.
Çok sayıda petek gözü açacaklar
için geliştirilmiş elektrikli profesyonel sır bıçakları da vardır.
POLEN TUZAĞI
Kovana giren arıların arka
bacaklarındaki polenleri toplamak için kullanılır. Kovan girişine konulur.
Kutu
şeklindeki polen tuzağının üzerinde ancak işçi arıların girebileceği
büyüklükte delikleri olan bir tabaka vardır. İşçi arı bu delikten
geçerken arka ayaklarındaki polen sıyrılarak kutunun haznesine düşer.
Yine polen tuzağının da çok çeşitleri vardır.
ANA ARI KAFESİ
Ana arıyı verilmek istenen kovana
alıştırmak için kullanılan minyatür bir kafestir. Ana arı bu kafesin içinde
olacak bir şekilde kovana konur. Bir kaç gün içinde ana arının kokusu ile kovan
kokusu aynı olacağından arılar bu yeni anayı kabul ederler.
Bu iş için illaki kafes alınmasına
gerek yoktur. Üzerinde delikler açılmış herhangi bir kutu bu işi rahatlıkla
görür.
OĞUL YAKALAMA KUTUSU YA DA
TORBASI
Yüksek bir yere konduğu için
alınması güç olan oğulları yakalamak için kullanılır. Pratik olarak uzunca bir
sırığın ucuna bir teneke ya da kutu takılarak yapılabilir.
Ya da
bu iş için özel olarak üretilmiş oğul yakalama torbalarından satın
alınabilir. Oğul yakalama torbasında oğul torbanın içine alındıktan
sonra torbanın ağzını kapatacak bir düzenek bulunur.
Bal Süzme
Makinesi
Modern arıcılığın en önemli
aletlerinden birisidir. Merkezkaç kuvvetiyle petek üzerindeki balların
savrulması esasına göre çalışır. Özellikle süzme bal yapmak isteyen
arıcılar için çok gereklidir. Petekli baldan geleneksel yöntemlerle
süzme bal yapılması balın kalitesini belirgin ölçüde düşürür. Ama bal
süzme makinesi ile bu sakınca bertaraf edilmiş olur.
Bal süzme makinası
paslanmaz çelikten yapılmış, ortasında bir dişli düzeneği, bu düzeneği
çevirmeye yarayan bir kolu ve petekleri koymaya yarayan kafes şeklinde
haznelerden oluşan bir kazandır.
Kol yardımıyla hızlı bir
şekilde çevrilen haznelerdeki peteklerin içindeki bal, merkezkaç
kuvvetinin etkisiyle yerlerinden savrulur ve kazanın dibine birikir.
Bal süzme makinesinin
de çok çeşitleri bulunmaktadır. İhtiyaca göre 3, 4 hatta 40
çerçeve alacak şekilde yapılmış olanları vardır. Kovan sayısı
çok olan profesyonel arıcılar için elektrikle çalışanları da
yapılmıştır.
Bal süzme makinesi
alırken ihtiyacımıza en iyi cevap verecek olanı tercih
edilmelidir. Kovan sayısını artırmayı düşünenler muhakkak fazla
sayıda çerçeve alan tipleri tercih etmelidir.
İyi bir bal süzme makinesi
muhakkak paslanmaz çelikten yapılmalıdır. Çerçeve konulacak yerler
sağlam ve çerçevenin konulmasını kolaylaştıracak şekilde olmalıdır.
Dişli düzeneğin kalitesi de
bal süzme makinesinin verimliliğini etkileyen faktörlerdendir.
|